1 year of war in Ukraine (english only)

 It’s a year ago when I started to draw my first Love Bird - No War. When I started I still had the naive idea that it would be a short war. The first week I couldn’t stop crying. The weeks after it I lost two friends who died there. So far my experience with a war far from my own country borders. The world changed the last couple of years. I don’t know why, but I have the feeling a lot of people stopped listening to eachother and can’t reach the lanquage of the heart anymore. It makes me sad and it makes me desperate sometimes. If I want people to listen, I need to be open myself aswell. I need to hear and try to understand why some of us have a completely different opinion about this world then I have. 

I need courage to say I’m not ok with a lot of opinions, but an opinion used to do no harm. It was just an opinion and live goes on. 

In Russia you can’t have an opinion. If you do have one, make sure it’s the same, the Kremlin is having, because every other one is treason against a criminal government.

Nowadays almost every political opinion has a weight. Also in my little country. There are politicians here threatened by mobs or online. Live threads, dead threads, you name it... 

And like I was raised it’s never ok to threaten someone if you don’t share another vision or opinion.  

Polarisation is a verbal war at first, before it becomes a physical war I think. 

I often feel like WW2 is to far ago for some of us to remember how that started. I wasn’t there, but my grandmother told me a lot about it when she was still alive. It has it’s similar events. And do people ever learn from the past, or do we need to forget and learn it the hard way over and over again? Is this also human nature? 

I often asked myself last year what I would do when another country invaded mine. 

Would I fight? Would I stay passive? Would I know hate the way some people hate. Raw hate is a brick wall you can touch, but not break trough, because behind it, lies a great sadness and even bigger anger.

How would it be if soldiers marching trough my streets, occupying buildings not theirs? Where does our freedom go when a government has no other choice then to fight and calls everyone to join? Would I flee, or would I defend my country until I die? 

So with every bird I draw there are these questions.

Freedom as we know it in my country is more vulnerable then ever and we need to cherish it. Because it can be over in a wink of an eye. 

And that is why I draw my Love Birds. As a reminder that nothing and certainly not freedom, is for granted.

Doodsschreeuw

Iets schreeuwt er in het bos. De kreet krijst door merg en been, gaat dwars door huid en haar. De pijn wordt opgenomen als onzichtbare energie. 

Het is donker. Net iets voor middernacht, als mijn nekharen recht overeind gaan staan en mijn maag zich samenknijpt. Mijn hart huilt en de brok verstikt de tranen in mijn keel. 

Ik denk aan mijn kat. 

Hoe Tommy ooit eens net zo schreeuwde. Hij had met iets gevochten. Of eigenlijk iets had met hem gevochten. De angst kon ik ruiken aan zijn vacht toen hij voor het kattenluikje neerstortte en ik hem oppakte. 

Die schreeuw kwam nog veel vaker. Tommy had een chronische alvleesklier ontsteking, waardoor hij aanvallen van extreme pijn kreeg. Dan schreeuwde hij ook. Met alles wat hij in zich had verwoordde die schreeuw, dat dat moment een kleine dood was. 

De verbinding die we hadden maakte dat ik hem kon voelen. En hij mij. 

Sindsdien weet ik dat mens en (huis)dier verbonden zijn op een dieper niveau dan ik op rationeel niveau kan verklaren.

Ik vraag me af wat het was in ons bos? Een kat, een konijn, of een haas? 

Alles in me wil naar buiten rennen om te helpen. Maar ik zit versteend op de bank naar mijn spiegelbeeld te kijken in het donkere raam. 

Op de radio komt een spotje voorbij. Over de dood, dat je erover moet praten, niet er overheen. 

Nu biggelt er een traan. Mijn schonezus en mijn kat zijn allebei op dezelfde dag in november overleden. 

En ik praat er nauwelijks over. Niet zoveel althans. Alleen zeg ik af en toe hardop dat ik ze zo mis met natte ogen, omdat het verdriet ineens rauw naar de oppervlakte golft en ik het in woorden moet uitbraken.

Ter afleiding scroll ik door de kunstpagina’s op instagram. 

Nog meer dood. Nog meer ellende. 

Diep verdriet om Oekraïne. Uitingen van intens verdrietige kunstuitspattingen, van verdriet en verlies in heldere geel blauwe kleuren. 

Zelfs de stilte in huis is dodelijk op dit moment. 

Plots, rolt mijn tekenpen van de tafel af. 

De punt breekt af en het ligt stil, alsof zelfs die pen net is overleden. 

Ik huil. 

Ik huil om het verlies van mijn dierbaren, het verlies van onbekende strijders en strijdster. Huilen, omdat naast al dat verdriet het besef bestaat dat ik leef en dit naast dat verdriet bestaat. 

Dus ja, de dood, ik praat er over. Nu wel, want het is verschrikkelijk veel en enorm rauw. Of rouw, het is maar hoe je het ziet. 

Als de laatste oersnik opdroogt pak ik mijn pen op. Ik plug er een nieuwe punt op en teken. Ik teken, omdat ik niet anders kan nu. 

Het is tekenen of ‘doodgaan’ van verdriet…

Love Bird - No War

Oorlog is denk ik wel het meest machteloze wat je kan overkomen als mens. Het laat me nadenken over ‘Make love, no war.’ Over leven zonder geweld. Het is een besproken onderwerp in de yogaklas van mijn lief. Hoe kun je je eigen leven zo inrichten dat het geweldloos is? 

Maar met de oorlog in Oekraïne, dus de ‘niet zo ver van mijn bed oorlog’ is die vraag bijna niet te beantwoorden. En al helemaal niet als je je moet inleven bij mensen die aan het front voor hun en ook mijn vrijheid vechten. 

Mijn antwoord op die vraag is, is dat zolang er oorlog bestaat, de keus op een geweldloos bestaan niet zo gemakkelijk is. Het neigt naar lafheid, niet opstaan voor de idealen of opkomen voor de democratische standaarden waar we in het westen veel waarde aan hechten. Ook ik. 

En als er dan iemand in mijn achtertuin staat en die waarden met geweld wil afnemen, dan verwacht ik niet dat ik mijn andere wang toekeer.

Oorlog in mijn achtertuin betekend nu nog dat de vogeltjes vechten om een nestkastje of de beste plek op de tak. En met de aankomende lente zijn het allemaal ‘Lovebirds’. 

Liefdesvogeltjes die zingen dat het licht onderweg is.

Het leidt me af van het knagende gevoel van machteloosheid. 

Graag stel ik je voor aan Love Bird. 

Mijn manier om zolang het kan, geweldloos om te gaan met oorlog.