1 year of war in Ukraine (english only)

 It’s a year ago when I started to draw my first Love Bird - No War. When I started I still had the naive idea that it would be a short war. The first week I couldn’t stop crying. The weeks after it I lost two friends who died there. So far my experience with a war far from my own country borders. The world changed the last couple of years. I don’t know why, but I have the feeling a lot of people stopped listening to eachother and can’t reach the lanquage of the heart anymore. It makes me sad and it makes me desperate sometimes. If I want people to listen, I need to be open myself aswell. I need to hear and try to understand why some of us have a completely different opinion about this world then I have. 

I need courage to say I’m not ok with a lot of opinions, but an opinion used to do no harm. It was just an opinion and live goes on. 

In Russia you can’t have an opinion. If you do have one, make sure it’s the same, the Kremlin is having, because every other one is treason against a criminal government.

Nowadays almost every political opinion has a weight. Also in my little country. There are politicians here threatened by mobs or online. Live threads, dead threads, you name it... 

And like I was raised it’s never ok to threaten someone if you don’t share another vision or opinion.  

Polarisation is a verbal war at first, before it becomes a physical war I think. 

I often feel like WW2 is to far ago for some of us to remember how that started. I wasn’t there, but my grandmother told me a lot about it when she was still alive. It has it’s similar events. And do people ever learn from the past, or do we need to forget and learn it the hard way over and over again? Is this also human nature? 

I often asked myself last year what I would do when another country invaded mine. 

Would I fight? Would I stay passive? Would I know hate the way some people hate. Raw hate is a brick wall you can touch, but not break trough, because behind it, lies a great sadness and even bigger anger.

How would it be if soldiers marching trough my streets, occupying buildings not theirs? Where does our freedom go when a government has no other choice then to fight and calls everyone to join? Would I flee, or would I defend my country until I die? 

So with every bird I draw there are these questions.

Freedom as we know it in my country is more vulnerable then ever and we need to cherish it. Because it can be over in a wink of an eye. 

And that is why I draw my Love Birds. As a reminder that nothing and certainly not freedom, is for granted.

Kunst moet toegankelijk zijn voor iedereen. Dat is een uitspraak die je vaak hoort als je over kunst praat of leest. 

Voor mij is dat een understatement. 

Ik heb dus ook niets met ingewikkelde kunst. Het soort waarvan de kunstenaar is opgegaan in een eigen leefwereld die zonder uitleg een explosie is van beeld. Soms enorm vaag, soms kleurig en soms lijkt het alsof een kleuter van 4 het heeft gemaakt. 

Kunst is zo veelzijdig dat het soms lastig is om te bepalen of het kunst is. 

Ik maak geen onderscheid meer tussen professionele kunst, of een project van een “amateurkunstenaar”. Ik ken er inmiddels genoeg die beter in staat zijn een beeld vast te leggen, dan de kunstenaar die 24/7 in een atelier een gevecht aangaat met een eigengerichte fascinatie. 

En om die redenen, ben ik geen kunstkenner. 

Ik heb me ook nooit verdiept in stromingen. 

Zo loop ik af en toe tegen iets aan wat me raakt en dan onthoud ik vaak tijdelijk, dat ik dat mooi vind om naar te kijken. (Of dat ik me afvraag waar de techniek vandaan komt.)

Kunst is naar mijn idee, al vele malen opnieuw uitgevonden. 

Creativiteit is een ander verhaal. 

Creativiteit is een stroom die op gang komt als iemand geinspireerd raakt. Bijvoorbeeld door een mooi beeld, maar het kan ook een perfect gegaarde aardappel zijn, of een stuk in de krant wat lekker wegleest. Een goed gesprek waardoor echt contact gemaakt wordt, doet dit ook voor mij. 

Ik ben fan van Julia Cameron. 

Zij is een inspirator voor mij. Zij maakt kunst-maken toegankelijk voor iedereen.

Elke dag intuitief bezig zijn zonder dat het ‘iets’ moet voorstellen. Zij doet dit met ‘de ochtendpagina’s.’ Je schrijft elke dag 2 a4tjes vol met alles wat er in je opkomt. Het hoeft niets te zijn of een doel te hebben. 

Door die oefening leerde ik loslaten. 

Loslaten dat mijn kunst ‘iets’ moest voorstellen, waardoor ik vergat plezier te hebben. Dat is ook het moment dat ik vastloop. Of in begrijpelijke taal:”er geen zin meer in heb.”

Ik hou er enorm van om ongecontroleerd en zonder regels mijn gang te gaan. En dat levert niet altijd het beeld op, wat ik eerder in mijn hoofd had. 

Je kunt je afvragen of dat moet? Moet het beeld altijd kloppen? 

Ook die vraag is niet zo belangrijk meer, want het idee is bijna altijd plezier hebben in de weg er naartoe. 

Hoe langer ik pruts met een ding, hoe ‘slechter’ het wordt. De ziel vervaagd en laat zich alleen nog maar vangen als het in de prullebak beland en ik opnieuw begin. Dat geldt voor elke keus die je maakt.

‘Mijn kunst’… stelt daardoor helemaal niets voor en daardoor is het dus ook nooit af. 

Of het knap is, is een vraag die alleen de toeschouwer kan beantwoorden. 

En of het mooi is?

…

Love Bird - No War

Oorlog is denk ik wel het meest machteloze wat je kan overkomen als mens. Het laat me nadenken over ‘Make love, no war.’ Over leven zonder geweld. Het is een besproken onderwerp in de yogaklas van mijn lief. Hoe kun je je eigen leven zo inrichten dat het geweldloos is? 

Maar met de oorlog in Oekraïne, dus de ‘niet zo ver van mijn bed oorlog’ is die vraag bijna niet te beantwoorden. En al helemaal niet als je je moet inleven bij mensen die aan het front voor hun en ook mijn vrijheid vechten. 

Mijn antwoord op die vraag is, is dat zolang er oorlog bestaat, de keus op een geweldloos bestaan niet zo gemakkelijk is. Het neigt naar lafheid, niet opstaan voor de idealen of opkomen voor de democratische standaarden waar we in het westen veel waarde aan hechten. Ook ik. 

En als er dan iemand in mijn achtertuin staat en die waarden met geweld wil afnemen, dan verwacht ik niet dat ik mijn andere wang toekeer.

Oorlog in mijn achtertuin betekend nu nog dat de vogeltjes vechten om een nestkastje of de beste plek op de tak. En met de aankomende lente zijn het allemaal ‘Lovebirds’. 

Liefdesvogeltjes die zingen dat het licht onderweg is.

Het leidt me af van het knagende gevoel van machteloosheid. 

Graag stel ik je voor aan Love Bird. 

Mijn manier om zolang het kan, geweldloos om te gaan met oorlog.